Albanii Albanesii
primarii logicae professoris
Epitomes Logicalium Dissertationum
publice habendarum. Principium erit titulus, sive inscriptio secundi libri Posteriorum qua occasione obiectiones contra titulum a Ioanne Grammatico motae diluentur, Aristoteles a contradictionibus vindicabitur et illius consilium confirmabitur. Cum resolutio una ex praecipuis methodis sit numerus methodorum proponetur, uniuscuiusque essentia explanabitur nexus et habitudo. Promovebitur inde ardua de subiecto secundi libri Posteriorum quaestio. Philoponus inter Graecos fundamenta, divi Thomae inter Latinos rationes, inter recentiores Suessani agitabuntur pensitantium materiam secundi libri esse medium demonstrationis, ex adverso latere Alexandri Afrodisiensis, Averrois, Linconiensis ac Eustratii opinio priori sectae omnino diversa proponetur autumantium definitionem, ut alterum instrumentum sciendi esse formale secundi libri obiectum, potiorem et magis veritati conformem eligendo altera penitus eversa. Absolutis hisce universalibus praelectionibus exponetur capitulum primum secundi libri de quaestionum numero, essentia ac habitudine inter illas, et promotis difficultatibus quae veritati et Phylosopho adversantur circa numerum et essentiam quaestionum, illis enervatis et solutis, stabilitus earundem a Phylosopho numerus et illius producta fundamenta confirmabuntur.

Theorema discutiendum proponetur in capitulo secundo. Utrum omne demonstrabile definibile sit, et econverso, quod cum Phylosopho negative concludetur, et quia necessitas propositionis non solum falsificat propositiones contrarias, verum et contradictorias, ostenso omne demonstrabile non esse definibile, inseretur et alia contradictoria omnino vera; aliquod definibile non esse demonstrabile. Silogismum duplantem Zenocratis non habere virtutem illativam colligendae necessario definitionis in capitulo tertio demonstrabitur, immo silogismum hunc omnino absurdum esse ostendetur, quia absurda contingit petitio principii, de qua fuse Aristoteles primo Elencorum. Quapropter et aberasse Platonem pensitantem silogismum divisivuum esse necessarium ad silogizandam definitionem in capitulo quarto cum Phylosopho proponetur, eadem enim errata contingunt quae Zenocrati circa silogismum duplantem obiiciuntur. Hisce delibatis agitabitur speculabile problema in capitulo quinto, quod Aristoteles effingit; utrum definitio, definitionis, definitione inotescat, utrum silogismo a contrario demostrative silogizetur, an ex concessis, an inductione, an sensu, et nullum ex his instrumentis necessario concludere definitionem, et quod quid est exponetur. Adversantium tela pro antiquis contra Aristotelem in auctores contundentur et antiquos hisce instrumentis adictos pro demonstranda definitione aberrasse manifestabitur. Non rationibus tantum propriis peculiaribus instrumentis conformatis ad illorum eversionem, sed communibus etiam argumentis horum instrumentorum inefficacia probabitur in capitulo sexto, et incidenter Ioannis Grammatici circa capitulum expositionem sententia ut confusa reiicietur et cum divo Thoma Phylosophi consilium plane aperietur. Problematis determinatio circa modum demonstrandae definitionis habebitur in capite septimo, et unam definitionem sub ratione passionis sumptam nempe materialem demonstrari: alteram vero nempe formalem tanquam medium demonstrationis facta demonstratione elici in entibus habentibus diversas causas determinabitur. Qua occasione agitabitur quaestio et commentum, fundamenta producta ab ipso primo Posteriorum commento undecimo contra Alfarabium et Avicennam examinabuntur, divi Thomae ac Scoti sententiae ad trutinam veritatis revocabuntur, Eustracii, Ioannis Grammatici ac Temistii in secundo Posteriorum texto octavo rationes expendentur, et tandem omnibus ad lancem veritatis redactis, quid pro veritate sentiendum sit aperietur, Causas omnes media demonstrationis esse dilucidabitur in capitulo octavo et rationes exemplis collustrabuntur quas Phylosophus inserit. Hoc absoluto conclusio erit. diluenda in capitulo nono, quomodo causae per suos effectus inotescant, quo loci distinguendae erunt causae et effectus, et proportionate causae erunt effectibus apponendae, quem ordinem ex rei natura in eodem capitulo Aristoteles metitur et posteris cognoscendum tradit.

Caeterum quia causae aliae simul sunt cum effectibus, aliae vero priores absoluto modo, quo causae et effectus simul tempore inotescant et qualem demonstrationem subeant, qualem sortiantur demonstrationis speciem causae suis effectibus priores exarabitur in capitulo decimo. Quoniam vero naturae ordo exigit ut entia alia recta generatione fiant, alia per circulum producantur, qualem sortiantur demonstrationis formam circulo genita ostendetur in capitulo undecimo. In capitulo duodecimo, quod tertiam et ultimam tribus sequentibus capitibus partem absoluit excitabitur theorema discutiendum de modo construendae definitionis, et ostenso quibus proprie definitio competat, uniuscuiusque difinibilis essentia per proximum genus et atomas differentias circunscribetur. Porro cum definitio medium demonstrationis sit, docente Phylosopho primo Posteriorum texto 64, varia problemata circa demonstrationis media absolventur in capitulo decimo tertio. Cum causa et medium una coeant ex 2 Posteriorum capitulo 1, promovebitur quaestio an valeat illatio ab effectu ad causam et an unius effectus plures possint assignari causae. Hoc autem terminabitur in capitulo decimoquarto et fundamenti producti veritas constabit non exemplis tantum per alphabeticos caracteres productis, sed exempli ex rei natura petitis. Tandem in huiusce operis coronide pulchrum sed arduum de modo cognitionis principiorum problema promovebitur, quod enodandum suscipit Aristoteles in capitulo ultimo, quod iam praestiturum ipse promiserat in primo Posteriorum capitulo secundo, qua occasione incidenter Platonis circa animae nostrae cognitionem placita et proponentur, et si veritati oberunt evertentur.
Patavii, MDCLXXXVI
Apud Cadorinum, Sup. Perm.